Technologia geotermalnych pomp ciepła (GPC)
Nowoczesna technologia geotermalnych pomp ciepła jest znana i rozwijana na świecie już od ponad 50 lat. Technologia te związana jest z geotermią niskotemperaturową – energią cieplną czerpaną z wnętrza Ziemi. Zgodnie z danymi przedstawionymi podczas Światowego Kongresu Geotermalnego 2010 obserwuje się stały wzrost zużycia ciepła geotermalnego. Niewątpliwy wpływ na to mają liczne zalety stosowana energii geotermalnej:
- niezależność od warunków zewnętrznych,
- całoroczna dostępność (w przeciwieństwie do innych odnawialnych źródeł energii),
- komfort użytkowania,
- nowoczesna infrastruktura,
- konkurencyjność cenowa i mała wrażliwość na zmiany cen tradycyjnych nośników energii na rynkach światowych,
- efekty ekologiczne.
Według danych SVEP w Szwecji w nowo budowanych domach mieszkalnych montowanych jest ponad 80% geotermalnych pomp ciepła, w domach już istniejących sytuacja wygląda podobnie. Przeważają w nich instalacje pionowe (ok. 70%) o średniej głębokości 120m.
Geotermalna pompa ciepła
Pompa ciepła jest nowoczesnym urządzeniem umożliwiającym wykorzystanie darmowej energii cieplnej nagromadzonej w środowisku naturalnym. Przeznaczona jest do ogrzewania zimą i chłodzenia latem pomieszczeń oraz dostarczenia ciepłej wody użytkowej.
Zasada działania geotermalnej pompy ciepła
Geotermalna pompa ciepła czerpie z otoczenia rozproszoną energię cieplną i za pomocą energii dostarczanej ze sprężarki podnosi energię na wyższy poziom termodynamiczny. Procesy transformacji i wymiany ciepła realizowane są w zamkniętym obiegu termodynamicznym.
Mówiąc prościej, rola geotermalnej pompy ciepła polega na pobieraniu ciepła ze źródła o niższej temperaturze (dolnego źródła) i przekazywaniu go do źródła o temperaturze wyższej (górnego źródła), wystarczającej do zasilania systemów centralnego ogrzewania (c.o.) i przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.).

W przypadku instalacji geotermalnej pompy ciepła dolnym źródłem jest środowisko naturalne (grunt), a górne źródło stanowią ogrzewane (lub chłodzone) pomieszczenia. Ciepło (lub chłód)rozprowadzane jest przez wodę obiegu grzewczego (c.o. – ogrzewanie podłogowe, grzejniki itp.) lub wodę użytkową (c.w.u.).
Do działania geotermalnej pompy ciepła niezbędna jest energia elektryczna i jest ona odpowiednikiem paliwa w kotłach tradycyjnych. Natomiast ciepło pozyskiwane ze źródła niskotemperaturowego, zazwyczaj odnawialnego, jest darmowe.
Niskotemperaturowe źródła energii dla geotermalnych pomp ciepła
Energię cieplną można pozyskiwac z gruntu, wody i powietrza. Preferuje się jednak wykorzystywanie energii nagromadzonej w gruncie (zwłaszcza w naszej szerokości geograficznej). Czynnikami decydującymi są:
- powszechna dostępność,
- wielka pojemność cieplna,
- stabilna temperatura w ciągu całego roku (około 8st C).
Metody pozyskiwania ciepła z gruntu
Jak było powiedziane, geotermalna pompa ciepła pobiera ciepło z dolnego źródła. Wyróżnia się zasadniczo dwa rodzaje instalacji geotermalnych pomp ciepła w systemie zamkniętym: z wykorzystaniem wymienników (kolektorów) gruntowych poziomych i pionowych.
Vikersønn Polska wykonuje kolektory pionowe i te poleca swoim klientom (mimo wyższej ceny niż kolektory poziome). Dlaczego? Wymienniki gruntowe pionowe charakteryzują się:
- większą wydajnością grzejną niż kolektory poziome,
- stabilnością temperaturową dolnego źródła,
- prostotą wykonania,
- zajmują niewielki teren, który dodatkowo może być normalnie użytkowany – co ma znaczenie w przypadku małych działek.
Głębokość odwiertów z reguły mieści się w 100 m. W wywierconych otworach umieszczane są rury zagięte w kształcie litery U. Sam odwiert zostaje wypełniony gruntem albo masą bentonitowo – cementową.
Korzyści stosowania geotermalnych pomp ciepła
Własny dom ogrzewany ciepłem zgromadzonym na własnej działce stanowi wartość symboliczną, zwiększającą poczucie wolności i bezpieczeństwa.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska, Główny Geolog Kraju
dr Henryk Jacek Jezierski
Inne zalety instalacji i użytkowania geotermalnych pomp ciepła Vikersønn Bjørn:
- własne niewyczerpalne źródło energii,
- niskie koszty użytkowania i długa żywotność eksploatacyjna,
- opcja klimatyzacji,
- komfort i wygoda w użyciu,
- niezawodna technologia przyjazna środowisku,
- zupełnie nowy mobilny sterownik geotermalnej pompy ciepła – już w 2013 roku,
- serwis Vikersønn 24h na terenie całego kraju!
Vikersønn Polska oferuje kompleksowe usługi związane z technologią geotermalnej pompy ciepła: usługi projektowe i doradcze, odwierty pod dolne źródło, wewnętrzne instalacje grzewcze, montaż i rozruch pompy ciepła Vikersønn Bjørn.
WYKORZYSTANA LITERATURA:
- Czekalski D., Nowoczesne pompy ciepła jako konkurencja dla tradycyjnych technik grzewczych. [dokument elektroniczny] W: Ekoinnowacje na Mazowszu. Poradnik dobrych praktyk w ochronie środowiska na Mazowszu. Warszawa, 2011. Dostępny online [data dostępu: 06.11.2012]: http://www.ekoinnowacjenamazowszu.pl/files/podrecznik/misc/Nowoczesne_pompy_ciepla.pdf
- Kapuściński J., Rodzoch A., Geotermia niskotemperaturowa w Polsce – stan aktualny i perspektywy rozwoju. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2010.
- Kępińska B., Energia geotermalna na świecie – stan wykorzystania, perspektywy rozwoju. Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia, Zrównoważony Rozwój – Geological Exploration Technology Geothermics, Sustainable Development Nr 1/2011, s. 27-35.